उनी अहिले निकै तनावमा छन् । तनावको कारण हो, पैसा । पैसा नभएर होइन, धेरै भएर तनावमा छन् उनी । उनी अर्थात् ९७ वर्षीय चन्द्रकिशोर श्रेष्ठ ।
पाटनका चन्द्रकिशोरलाई कहिल्यै पैसाको अभाव भएन । उनी आफूलाई निकै सुखी र खुसी ठान्थे । उनका तीन छोराहरू छन् । छोराहरूका लागि छुट्टाछुट्टै घर र अन्य सम्पत्ति जोहो गरिदिएका छन् । उनले छोराहरूलाई राम्रै शिक्षा दिए । यसैकारण उनीहरू उच्च ओहोदामा कार्यरत
छन् । उनीहरू आफैंले पनि धेरै पैसा कमाएका छन् ।
चन्द्रकिशोर ‘रिटायर्ड’ लाइफ बिताउँदै छन् । नेपाली समाजमा ‘रिटायर्ड’ लाइफमा खासै काम गर्ने चलन छैन तर उनी आराम लिन रुचाउँदैनन् । उनी बिहानै चिसो पानीले नुहाउँछन्, सितार बजाउँछन् र बजार घुम्छन् । उनको सक्रियता देखेर जो कोही लोभिन्छन् । पैसाले उनलाई बुढेसकालमा अशान्त बनाएको छ ।
अंशबन्डा गर्दा सम्पत्तिमा कुरा नमिलेपछि छोराहरूबीच मनमुटाव भयो । हिजोआज उनीहरूबीच बोलचाल बन्द छ । पारिवारिक सम्बन्ध बिग्रिएको छ । यसले चन्द्रकिशोरको मन नराम्ररी दुखेको छ । ‘सम्पत्ति नभएको भए छोराहरु खुसी हुन्थे होलान्,’ उनी भन्छन्, ‘सम्पत्तिले नराम्ररी पोल्दो रहेछ ।’
- ‘पैसाले भौतिक सुख मात्रै दिन सक्ने रहेछ,’ पैसाकै कारण घरको वातावरण बिग्रिएकामा दुःख पोख्दै उनले भने, ‘पैसाले खुसी लुट्दो रहेछ ।’
‘पैसाले भौतिक सुख मात्रै दिन सक्ने रहेछ,’ पैसाकै कारण घरको वातावरण बिग्रिएकामा दुःख पोख्दै उनले भने, ‘पैसाले खुसी लुट्दो रहेछ ।’
उनका धेरै दुःख छन् । तर उनले सबै कुरा मिडियामार्फत सार्वजनिक नगरिदिन आग्रह गरेका छन् ।
चन्द्रकिशोरले प्रशस्त पैसा भएकाले दुःख पाए । बुढेसकालमा तनाव भयो । तर, धुलिखेलका मञ्जिलकाजी पैसा चिन्न नसकेकाले तनावमा छन् । उनी यातायात व्यवसायी हुन् । उनले यही व्यवसायबाट धेरै सम्पत्ति कमाएका थिए । साथीभाइको संगतकै कारण उनी निरन्तर क्यासिनो जान थाले । केही वर्षमै उनले वर्षौंदेखि थुपारेको धन सखाप पारे । उनी सडकछाप भएका छन् । उनलाई पैसाको मात लाग्यो । पैसा हुँदा उनले कसैलाई गनेनन्, परिवारलाई पनि खासै महत्त्व दिएनन् । तर, पैसा कमाउनुअघि मञ्जिलकाजीको जीवन निकै सुखी थियो, रमाइलो थियो ।
त्यस्तै, केही समयअघि ज्योति ग्रुपका पदम ज्योति र रूपज्योतिबीच सम्पत्तिका कारण मुद्दा मामिला भयो । यी घटना हेर्दा लाग्छ– जति आवश्यक छ, त्यति पैसा भए राम्रो । जति धेरै पैसा, उति धेरै तनाव ।
- यी घटना हेर्दा लाग्छ– जति आवश्यक छ, त्यति पैसा भए राम्रो । जति धेरै पैसा, उति धेरै तनाव ।
यी त उदाहरण मात्रै हुन् । पैसाका कारण धेरै मानिस तनावमा छन् । कोही पैसा नभएर तनावमा छन्, कोही धेरै भएका कारण ।
एक टुक्रा जग्गा र घरका लागि दाजुभाइबीच काटामार भएको छ, एक अर्कालाई शत्रु ठानेर व्यवहार गरिएकाे घटना प्रत्येक गाउँटोलमा छन् । ‘पैसा नै नहुने हो भने मानव जीवन कति रमाइलो हुन्थ्यो होला ?’ चन्दकिशोरले भावुक हुँदै भने, ‘कागजको नोटका लागि हामी सम्बन्धको बार किन भत्काउँछौं ?’
त्यस्तै, धनी र गरिबबीचको खाल्डो पैसाले नै खनेको हो । यति मात्रै होइन, थुप्रै सम्बन्ध पैसाको भरमा जोडिने र तोडिने क्रम चलेको छ । आफन्तलाई छोडेर बिदेसिएका छन् । श्रीमान् र श्रीमती एक अर्काबाट टाढिँदै विदेशमा अहोरात्र खटिएका छन् । पैसाले सुमधुर सम्बन्ध काँचझैँ फुटाएको पनि थुप्रै उदाहरण छन् ।
पछिल्लो समय सम्बन्धविच्छेदका घटना बढ्दै गएका छन् । जसको मुख्य कारण पैसा हो । पैसाको अभावमा मेहनत गरिन्छ, एक आपसमा सुमधुर सम्बन्ध हुन्छ । पैसा कमाएपछि यसैले मानिसमा घमण्ड जन्माउँछ । मानिस अरूलाई मानिस गन्दैन । घमण्डकै कारण पनि धेरै सम्बन्ध अचानक टुक्रिएका छन् ।
पैसा निकै डरलाग्दो छ । यसैका लागि बुबाले छोरा र छोरीले आमा नभन्ने परिस्थिति सिर्जना भएको छ । पैसा केका लागि त ? जति भए पनि नपुग्ने, सन्तुष्ट कहिल्यै नहुने, पैसाको महिमा अचम्मैको छ ।
पैसाबाटै जात, धर्म र वर्गको ‘स्टाट्स’ निर्धारण गर्न थालिएको छ । पैसा भएकाहरूलाई आफन्त बनाउन लालायित हुने धेरै भेटिन्छन् । धेरै पैसा हुनेहरू ‘हाइ क्लास’ र थोरै पैसा हुनेहरू लो क्लास ? पैसाबाट निर्धारित वर्गीय विभेद निकै डरलाग्दो छ ।
पैसा भएकाहरूलाई आफन्त बनाउन लालायित हुने धेरै भेटिन्छन् । धेरै पैसा हुनेहरू ‘हाइ क्लास’ र थोरै पैसा हुनेहरू लो क्लास ? पैसाबाट निर्धारित वर्गीय विभेद निकै डरलाग्दो छ ।
कला, साहित्य, संगीतलगायत क्षेत्रमा पैसाको झनै करामत देख्न पाइन्छ । पैसाविना यी क्षेत्रमा प्रगति गर्न निकै गाह्रो छ । पैसा भएकै कारण ‘सुरतालकै’ ज्ञान नहुनेहरू चल्तीका गायकगायिका बनेका छन् । मेहनतभन्दा पैसा खर्च गरेर गरिएको प्रचारप्रसारबाट महान् साहित्यकार बन्ने धेरै छन् ।
सारमा पैसाले खुसी होइन, पीडा दिने रहेछ ।
(‘धनीका दुःख’ नेपाली पब्लिक डट कमको नियमित स्तम्भ हो । यस स्तम्भमा धनीले भोगिरहेका अनेक दुःखलाई प्रस्तुत गर्नेछौं । र, यो पहिलो स्तम्भ परिचयात्मक हो । यसका आधारमा तपाईंसित पनि त्यस्ता केही अनुभूति छन् भने हामीलाई पठाउन सक्नुहुनेछ । हामी यस स्तम्भमा प्रस्तुत गर्नेछौं ।)
