हालैका दिनहरूमा इन्स्टाग्रामजस्ता सामाजिक सञ्जालहरूमा बलात्कार र यौन हिंसाविरुद्धको अभियान तीव्र रूपमा फैलिएको छ। विशेष गरी स्टोरीजमार्फत युवाहरूले आफ्नो आवाज बुलन्द गर्दै बलात्कारपीडितहरूलाई न्याय दिलाउन र यौन हिंसा विरुद्ध सचेतना फैलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेका छन्।
अभियानको प्रारम्भ र उद्देश्य
यस अभियानको सुरुवात केही चर्चित सामाजिक कार्यकर्ताहरू, मानव अधिकारकर्मीहरू, र बलात्कारविरुद्ध लामो समयदेखि लडिरहेका व्यक्तिहरूले गरेका थिए। उनीहरूले इन्स्टाग्राममा #MeToo अभियानको शैलीमा #StopRape, #JusticeForSurvivors, #EndRapeCulture जस्ता ह्यासट्यागहरू प्रयोग गर्दै सन्देशहरू साझा गर्न थाले। अभियानको मुख्य उद्देश्य बलात्कारपीडितहरूलाई आफ्नो अनुभवहरू सार्वजनिक गर्न प्रोत्साहित गर्नु, समाजमा चेतना फैलाउनु, र सरकार तथा न्याय प्रणालीलाई बलात्कारको मुद्दालाई प्राथमिकता दिन प्रेरित गर्नु हो।
स्टोरीमार्फत जनचेतना फैलाउने प्रयास
इन्स्टाग्राममा स्टोरीज एक प्रभावकारी माध्यम बनिरहेको छ। यहाँ प्रयोगकर्ताहरू २४ घण्टासम्म देखिने सन्देश, तस्बिर, भिडियोहरू साझा गर्छन्। बलात्कारविरुद्धको यस अभियानमा स्टोरीहरूको प्रयोग गरी व्यक्तिगत अनुभवहरू, सहयोगी सन्देशहरू, कानुनी जानकारी, र बलात्कारको विरोधमा विभिन्न कलात्मक सामग्रीहरू सार्वजनिक गरिँदैछ।
उदाहरणस्वरूप, धेरैले आफ्नो स्टोरीमा बलात्कार पीडितहरूको अनुभव सुनाउँदै हिम्मत र साथ दिनुका साथै बलात्कारीलाई कडा सजायको माग गर्दै आएका छन्। यस अभियानमा संलग्न युवाहरूले स्टोरीमा बलात्कारको वास्तविकता, यसको मनोवैज्ञानिक असर, र समाजले बलात्कारपीडितलाई सहयोग गर्नुपर्ने उपायहरूबारे जानकारी दिन रुचि देखाएका छन्।
समाजको समर्थन र बहस
यस अभियानले समाजमा मिश्रित प्रतिक्रिया पाएको छ। धेरैले यसलाई सकारात्मक कदमको रूपमा स्वागत गरेका छन्। अभियानको पक्षमा रहेका व्यक्तिहरूले समाजमा मौनता तोड्न र पीडितहरूलाई न्याय दिलाउन यो अभियान प्रभावकारी हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन्। इन्स्टाग्राम जस्तो प्लेटफर्ममा खुल्ला रूपमा आवाज उठाउन पाउँदा धेरै पीडितहरू र उनीहरूका समर्थकहरूले यो संघर्षलाई अगाडि बढाउन सक्ने आशा राखेका छन्।
तर, आलोचना गर्नेहरू पनि छन्। केहीले यसलाई केवल 'भर्चुअल एक्टिभिजम' अर्थात् सामाजिक सञ्जालमा मात्र सीमित रहने अभियान भनेका छन्। तिनीहरूको भनाइ छ कि यस्तो अभियानले वास्तविक जीवनमा ठोस परिवर्तन ल्याउन सक्दैन र केवल अल्पकालीन हो।
कानूनी दबाब र राजनीतिक परिवर्तनको माग
यो अभियानले कानूनी र राजनीतिक स्तरमा पनि दबाब सिर्जना गरिरहेको छ। धेरै अभियन्ताहरूले सरकारलाई बलात्कारका मुद्दामा कानुनी कारबाहीलाई तीव्र बनाउन, पीडितलाई न्याय दिनको लागि विशेष अदालतको व्यवस्था गर्न, र बलात्कारसम्बन्धी कानुनहरूलाई थप कडा बनाउन माग गरिरहेका छन्। यस सन्दर्भमा विभिन्न संस्थाहरूले पिटिशनहरू सुरु गरेका छन्, जसले सरकार र न्यायपालिकामाथि दबाब सिर्जना गरिरहेको छ।
इन्स्टाग्रामजस्ता प्लेटफर्महरूमा बलात्कारविरुद्धको अभियानले युवाहरूलाई सचेत गराउने, पीडितहरूलाई साथ दिने, र समाजमा बलात्कारका घटनाहरूलाई घटाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ। यद्यपि यो भर्चुअल प्लेटफर्ममा सीमित छ, यसको प्रभावले यौन हिंसाविरुद्धको लडाइँलाई नयाँ गति दिएको छ। अब यो अभियानलाई दीर्घकालीन र ठोस परिवर्तनतर्फ कसरी रूपान्तरण गर्न सकिन्छ भन्नेमा फोकस गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।
