माओवादी केन्द्रमा लामो समयपछि अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ को नेतृत्व र पार्टीको कार्यदिशामा प्रश्न उठेको छ।
पार्टीभित्र दाहालको ‘लाइन र लिडरसिप’ प्रति असन्तुष्टि देखिएको हो। यो प्रश्न माओवादीका उपमहासचिव जनार्दन शर्मा र सचिव राम कार्कीले लिखित र मौखिक रूपमा स्थायी समितिमा उठाएका हुन्।
प्रचण्डलाई चुनौती
यसअघि दाहाललाई चुनौती दिने नेताहरू मोहन वैद्य र बाबुराम भट्टराई थिए, जो पार्टीबाट बाहिरिसकेका छन्। तर, पछिल्लो पटक पार्टीभित्रैबाट दाहालको नेतृत्वमा प्रश्न उठ्नु महत्त्वपूर्ण घटना बनेको छ। २०६० मा बाबुराम भट्टराईले सशस्त्र युद्धकै बेला दाहालको नेतृत्वमाथि प्रश्न उठाएका थिए। त्यतिबेला दुई नेताबीच चुनवाङ बैठकमा समझदारी भए पनि, मतभेद कहिल्यै समाधान भएन र अन्ततः २०७२ मा संविधान जारी भएपछि भट्टराईले पार्टी त्याग गरे।
पार्टीको विभाजन
२०६९ जेठमा मोहन वैद्यको नेतृत्वमा माओवादी विभाजन भयो। वैद्यले क्रान्तिकारी माओवादीको अध्यक्षता गरिरहेका छन्। दाहालले पार्टीभित्र नेतृत्वको भूमिका लिँदै आइरहेका छन्, तर हाल आएर शर्मा र कार्कीले नेतृत्व र कार्यदिशामा स्पष्टता नभएको आरोप लगाएका छन्।
कार्यदिशाबारे गम्भीर प्रश्न
पार्टीभित्रको यो अन्तरसंघर्ष नेतृत्वको कार्यशैली, निर्णय प्रक्रियामा असन्तुष्टि, र पार्टीको लक्ष्यमा अन्योलताबाट उत्पन्न भएको हो। शर्मा र कार्कीले पार्टीको वैचारिक र राजनीतिक कार्यदिशाबारे गम्भीर प्रश्न उठाएका छन्। उनीहरूले वर्तमान कार्यदिशाले पार्टीलाई समाजवादको लक्ष्यतर्फ लैजाने होइन, केवल चुनाव र सरकारमा सहभागी भएर सत्ता सञ्चालन गर्ने मात्रै भएको बताएका छन्।
प्रचण्ड - जनार्दन विवाद
दाहाल र जनार्दन शर्माबीचको सम्बन्धलाई ‘विश्वास र आशंका’ को रूपमा वर्णन गरिएको छ। दाहालले शर्मा माओवादी फुटाउन लागेको हो भन्ने भ्रम चिर्नु जरुरी भएको बताएका छन्। उनले जनार्दनसँग कहिलेकाहीं विवाद भए पनि त्यो पार्टीको हितमा हुने बताउँदै आएका छन्। तर जनार्दनले भने पार्टीभित्र अन्य नेताहरूको भूमिकालाई पनि महत्त्व दिनुपर्ने माग गरेका छन्।
स्थायी समितिमा उठेका प्रश्नहरू
स्थायी समितिमा जनार्दनले पार्टीको ‘लाइन र लिडरसिप’ को समिक्षा गर्दै सरकारमा रहँदा माओवादीको भूमिका कति सफल भयो भन्नेमा प्रश्न उठाएका छन्। राम कार्कीले समेत वर्तमान कार्यदिशाले समाजवादको आधार तयार नपारिएको भन्दै नेतृत्वको कार्यशैलीमाथि प्रश्न उठाएका छन्। कार्कीले भने, ‘सत्तामा मात्रै केन्द्रित भएर समाजवाद सम्भव छैन, पार्टीको वैचारिक आधार गहिरो हुनुपर्छ।’
फुटको आशंका
दाहालले स्थायी समितिमा उठेका प्रश्नहरूलाई सम्बोधन गर्दै भनेका छन्, ‘प्रतिक्रियावादी शक्तिहरूले पार्टी फुटाउन षड्यन्त्र गरेका छन्, तर यो फुटको डर भ्रम मात्र हो।’ उनले जनार्दनले पार्टीभित्र मतभेद उक्साएको नभएर पार्टी सुदृढ बनाउने उद्देश्यले प्रश्न उठाएको बताएका छन्।
पार्टीभित्रको असन्तुष्टि
राम कार्कीले यो बहस महाधिवेशनसम्म जाने र पार्टीको भविष्यका लागि गम्भीर छलफल आवश्यक भएको बताएका छन्। उनीहरूका अनुसार पार्टीभित्र असन्तुष्टि गहिरो छ र यो अन्तरसंघर्ष महाधिवेशनसम्म ननिभ्ने देखिन्छ। नेताहरूले यो विवादलाई ‘भुसको आगो’ जस्तै बताउँदै त्यसले महाधिवेशनसम्म असर गर्ने बताएका छन्।
निष्कर्ष
माओवादी केन्द्रमा उत्पन्न यो विवादले पार्टीभित्रको आन्तरिक संघर्षलाई सतहमा ल्याएको छ। दाहालको नेतृत्वमाथि देखिएको असन्तुष्टि समाधान गर्न दाहालले जिम्मेवार भूमिका खेल्नुपर्ने देखिएको छ। पार्टीको महाधिवेशनसम्म यो विवादले पार्टीको भविष्यलाई कसरी आकार दिन्छ भन्ने कुरा महत्त्वपूर्ण बन्नेछ।
