आजको दिन, भाद्र कृष्ण औंसी, नेपाली समाजमा कुशे औंसी र बुबाको मुख हेर्ने दिनको रूपमा मनाइन्छ। यो विशेष पर्व सांस्कृतिक र धार्मिक महत्त्व बोकेको पर्वको रूपमा चिनिन्छ, जसले पितृ पुण्य र श्रद्धाको लागि महत्त्वपूर्ण स्थान राख्दछ।
कुशको धार्मिक महत्त्व
सनातन हिन्दु परम्परामा कुशलाई भगवान विष्णुको प्रतीक मानिन्छ। कुशे औंसीको दिनमा कुशलाई घरमा भित्र्याइन्छ, जसलाई वर्षभरि गरिने देवकार्य र पितृकार्यका लागि उपयोगी वनस्पतिको रूपमा लिइन्छ। वेद तथा पुराणहरूमा पनि कुशको महिमा वर्णन गरिएको छ।
पितृहरूको सम्मान
आजको दिन पितृहरूको सम्मानका लागि विशेष पूजा, तर्पण, ब्राह्मण भोजन, र दानको आयोजन गरिन्छ। यसले पितृहरूको आत्मा शान्ति र मुक्ति प्राप्त गर्न प्रार्थना गरिन्छ।
पिताको महत्त्व र योगदान
यो पर्व पिताको महत्त्व र योगदानलाई मान्यता दिने अवसर हो। बाबुको मुख हेर्ने परम्पराले पिताप्रति सम्मान र कृतज्ञता व्यक्त गर्ने अवसर प्रदान गर्छ, जसले परिवार र समाजमा पिताको स्थान र योगदानको महत्त्वलाई उजागर गर्छ।
पवित्र स्थलहरूको महत्त्व
यस दिन विशेषगरी छोराछोरीहरूले आफ्नो पितालाई आदर व्यक्त गर्न पूजा अर्चना, पिताको आशीर्वाद लिने, पारिवारिक भोजको आयोजना गर्ने गरिन्छ। साथै पितृहरूलाई सम्मान स्वरूप काठमाडौंको गोकर्ण, पशुपति, रसुवाको बेत्रावती, देवघाट, बराहक्षेत्र लगायतका तीर्थस्थलहरूमा स्नान, श्राद्ध, सिदा र तर्पण गर्ने चलन छ।
कुशको बहुउपयोगिता
कुशको धार्मिक महत्त्वसँगै यसलाई वैदिक सनातनीहरूद्वारा देवकार्य वा पितृकार्यमा प्रयोग गरिन्छ। कुशलाई ऋषि महर्षिदेखि नै महत्वपूर्ण स्थानमा राखिएको छ। देवकार्य होस् वा पितृकार्य, कुशको प्रयोग जन्मदेखि मृत्युसम्म गरिन्छ।
कुशको वैज्ञानिक र आयुर्वेदिक महत्त्व
कुशलाई धार्मिक दृष्टिकोण मात्र नभई वैज्ञानिक र आयुर्वेदिक दृष्टिकोणबाट पनि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। कुशको जरा र पत्ताबाट रक्तसञ्चार, पत्थरी, अल्सर, मूत्ररोग, पायल्स लगायत अन्य रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। यसरी कुशको प्रयोग प्राकृतिक संरक्षण र स्वास्थ्यको दृष्टिकोणबाट पनि महत्त्वपूर्ण छ।
यस प्रकार, कुशे औंसी पर्वले हाम्रो जीवनमा धार्मिक, सांस्कृतिक, र स्वास्थ्य सम्बन्धी महत्त्व राख्छ।