चितवन - थारु समुदायका महिलाहरूले मनाउने प्रमुख चाड जितिया पर्व नजिकिँदै गर्दा थारु कल्याणकारिणी सभा जिल्ला कार्य समिति र थारु महिला सभा चितवनले शनिबार पदमपुरमा आयोजना गरेको भेलाले ‘जितिया घोषणापत्र–२०८१’ जारी गरेको छ। घोषणापत्रमा जितिया पर्वलाई राष्ट्रिय पर्व घोषणा गर्न र थारु समुदायका अन्य प्रमुख पर्वहरू यमोसा र फगुवा पर्वका अवसरमा राष्ट्रिय बिदा दिन माग गरिएको छ।
जितिया पर्वको महत्त्व
जितिया पर्व हरेक वर्ष असोज महिनाको कृष्ण पक्षको सप्तमी, अष्टमी, र नवमी तिथिमा पर्छ। यस वर्ष यो पर्व असोज ८, ९, र १० गते परेको छ। जितियामा महिलाहरू पहिलो दिन मिठा परिकार खान्छन्, दोस्रो दिन व्रत बस्दै जितबहानको कथा सुन्छन्, र तेस्रो दिन व्रतको समापन हुन्छ। जितियामा महिलाहरूले ‘झाम्टा नाच’ नाच्दै गोलाकार घुमेर गीत गाउने र थपडी मिलाएर ताल समात्ने परम्परा छ।
पाठ्यक्रममा समावेश गर्न माग
घोषणापत्रमा जितिया पर्वको धार्मिक, सांस्कृतिक, नैतिक, र व्यावहारिक पक्षलाई विद्यालय तहको पाठ्यक्रममा समावेश गराउन माग गरिएको छ। थारु समुदायको परम्परागत पहिरन, नाच, गीत, र हस्तकलाका सामग्रीहरूमा थारु समुदायको अधिकार स्थापित गर्ने कानुन निर्माणको माग पनि गरिएको छ।
रोयल्टीको माग
थारु समुदायले संरक्षण गरेका गीत, नृत्य, हस्तकला, र परम्परागत पहिरनलाई गैरथारु समुदायले प्रयोग गरेर आर्थिक लाभ उठाउन खोजेमा थारु समुदायलाई रोयल्टी दिनुपर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने माग घोषणापत्रमा उल्लेख गरिएको छ।
बिदा र बजेटका लागि आग्रह
घोषणापत्रमा थारु बहुल क्षेत्रमा जितिया पर्वलाई हर्षोल्लासका साथ मनाउन स्थानीय, प्रदेश, र संघीय सरकारले बजेट उपलब्ध गराउन माग गरिएको छ। कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि रहेका कालिका नगरपालिकाका मेयर विनोद रेग्मीले वाग्मती प्रदेशका मुख्यमन्त्रीसमक्ष बिदाका लागि आग्रह गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।
थारु समुदायको जनसंख्या
२०७८ सालको जनगणना अनुसार चितवनको कुल जनसंख्याको १० प्रतिशत थारु समुदाय रहेका छन्। चितवनको ७ लाख १९ हजार ८ सय ५९ जनसंख्यामा थारु समुदायको संख्या ७२ हजार ६ सय ५८ रहेको छ, जसमा खैरहनी र माडी नगरपालिकामा थारु समुदायको जनसंख्या पहिलो स्थानमा छ।
